Wrzesień 2025 roku był dla wolontariuszy Harcerskiej Afryki czasem wyjątkowej misji w Republice Południowej Afryki. To już ósma edycja programu, który od lat łączy służbę, historię oraz niepowtarzalną pasję, pokazując, że budowanie mostów między pokoleniami i kontynentami jest naprawdę możliwe.
Tegoroczna ekspedycja skupiła się na dokumentowaniu i ochronie polskiego dziedzictwa kulturowego w RPA. Nasza misja to nie tylko praca archiwalna, ale przede wszystkim spotkania z lokalną Polonią, utrwalanie żywych wspomnień Sybiraków oraz ich rodzin. Dzięki dociekliwości i zaangażowaniu członków zespołu Harcerskiej Afryki udało się dotrzeć do niezwykłych historii i miejsc, które przez lata pozostawały mniej znane szerszej publiczności.
Jednym z najważniejszych momentów wyprawy było utrwalenie wspomnień Polaków, którzy podczas II wojny światowej znaleźli przystań w Oudtshoorn. To właśnie tu trafili m.in. Feliks Vaskys, Robert Magda, Stanisław Niekrasz oraz Wanda Okręglicka. Ich opowieści o życiu na uchodźstwie i mozolnym budowaniu nowego domu pozwalają zrozumieć ducha służby i siłę wspólnoty Polaków na obcej ziemi.
Kulminacją wyprawy były uroczystości w Oudtshoorn, gdzie upamiętniano 80. rocznicę powstania największego w Afryce polskiego sierocińca. W sercu miasta, obok C.P. Nel Museum, odsłonięto nowy pomnik, który jest symbolem bezpiecznego schronienia dla polskich dzieci w czasach wojny. W imieniu harcerskich środowisk z Polski mieliśmy niebywałą okazję oddania hołdu wszystkim twórcom tej niezwykłej historii odwagi, troski i nadziei.
Te momenty naszej wyprawy były pełne wzruszeń, spotkań i wspólnego budowania pamięci. Pokazała, jak ważne jest zachowanie nawet najdrobniejszych śladów polskiej obecności w Afryce – dla nas, dla przyszłych pokoleń i dla polskiej wspólnoty rozsianej po całym świecie.
Projekt „Harcerska Afryka 2025. Czuwamy! Polskie dziedzictwo w RPA” to kolejny krok w budowaniu świadomości o polskim dziedzictwie poza granicami kraju, realizowany przez Fundację 20 przy wsparciu Instytutu Polonika w ramach programu „Polskie Dziedzictwo Kulturowe za Granicą – Wolontariat 2025”. Dziękujemy wszystkim wolontariuszom, Polonii w RPA, naszym partnerom i przyjaciołom projektu – to dzięki Wam pamięć o Polakach w Afryce nie gaśnie, ale inspiruje kolejne pokolenia.
Przywracamy pamięć. Budujemy wspólnotę. Działamy z pasją.
Dofinansowano ze środków Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA
www.polonika.pl